Üretim Reform Paketi Kanun Tasarısında Yapılması Düşünülen Vergisel Değişiklikler

1-Tasarı'nın 3. maddesinde

6802 Sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 29. maddesi z bendinde yapılacak düzenleme ile “sanayi yatırımları için verilen yatırım kredileri” dolayısıyla lehe alınan paraların Banka ve Sigorta Muamemeleri Vergisin’den istisna edilmesi öngörülmektedir.

2-Tasarı'nın 6. maddesi ile

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun takdir komisyonlarının görevlerini düzenleyen 74. maddesine aşağıdaki bent eklenmektedir;

“d) Takdir komisyonları, organize sanayi bölgesi sınırları içinde yer alan arazi ve arsalar için rayiç bedel belirlerken ilgili organize sanayi bölgesine sınırı bulunan arazi ve arsaların ortalama rayiç bedelinin üzerinde bir bedel belirleyemez.”

3-Tasarı'nın 10. maddesi ile

1319 Sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun geçici muaflıkları düzenleyen 5. maddesinin f bendinde aşağıdaki şekilde değişiklik yapılmaktadır.  

“f) Organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri ile sanayi sitelerindeki binalar, inşalarının bittiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılır. Muafiyet süresinin bitiminden itibaren organize sanayi bölgeleri, endüstri bölgeleri ve sanayi sitelerinde yer alan işletmelere ait binalardan alınacak emlak vergisinde, üretimde oldukları sürece %75 indirim uygulanır.”

Taslağa göre, OSB’lerin yanı sıra endüstri bölgeleri de muafiyet kapsamına alınarak, üretim yaptıkları sürece işletmelere emlak muafiyeti getiriyor. Buna göre, OSB’ler, endüstri bölgeleri ile sanayi sitelerindeki binalar, inşalarının bittiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile geçici muafiyetten faydalandırılacak. Muafiyet süresinin bitiminden itibaren, OSB’ler, endüstri bölgeleri ile sanayi sitelerinde yer alan işletmelere ait binalardan alınacak emlak vergisinde, üretimde oldukları sürece yüzde 75 indirim uygulanacak.

4-Tasarı'nın 16. maddesi ile

3065 Sayılı KDV Kanunu’nun 17/4. maddesinin k bendi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmektedir;

“k) Organize sanayi bölgelerinin altyapı yapım işleri, sanayi sitelerinin üstyapı ve altyapı yapım işleri ile organize sanayi bölgeleri ve sanayi sitelerinin arsa ve işyeri teslimleri”

Öngörülen değişiklik ile OSB’lerin altyapı, sanayi sitelerinin altyapı ve üstyapı yapım işleri KDV’den istisna olacaktır.Bu değişiklikle alt yapı ve üst yapı yapım işlerinde finansman açısından daha avantajlı  proje üretilebilmeleri sağlanacak, Katma Değer Vergisi tutarı kadar kredi kullanımı, finansman maliyeti  ile  Devreden Katma Değer Vergisi yükü azaltılcaktır.

5-Tasarı'nın 29. maddesi ile

Organize Sanayi Bölgelerinin Gelirleri Başlıklı 12. maddesinde “Yönetim aidatlarının % 50’sinden fazlası ile su, elektrik, doğalgaz ve arıtma tesisi işletme gelirleri haczedilemez ve su, elektrik, doğalgaz ve arıtma tesisi işletme gelirleri amacı dışında kullanılamaz. OSB vermekle yükümlü olduğu hizmetlerle ilgili olarak katılımcılardan bağış adı altında bedel talep edemez.” hükmü eklenmiştir.

Katılımcılardan bağış alınmaması ile, su, elektrik, doğalgaz ve arıtma tesisi işletme gelirleri amacı dışında kullanılamaz. hükmünün Organize Sanayi Bölgelerinde finansman açısından etkisi uygulamada görünecektir.

6-Tasarı'nın 32. maddesi ile

Organize Sanayi Bölgelerinin Arsa Satışları  Başlıklı 15. Maddesinde aşağıdaki bölüm eklenmiştir.

Parsel birim maliyeti; altyapısı tamamlanmış ve işletmeye geçmiş OSB’nin muhasebe kayıtlarındaki; kamulaştırma, altyapı inşaatı, arıtma tesisi maliyeti ve genel idare giderleri gibi tüm giderlerden oluşan toplam yatırım tutarının toplam sanayi alanına bölünmesiyle hesaplanır.Bulunan birim maliyetinin %20 fazlasını geçmemek üzere parsel birim satış fiyatı belirlenir. Altyapı yatırımları devam eden OSB’lerde; yatırım tutarları ve diğer masraflar tahmini olarak hesaplanır. Bu şekilde hesaplanan parsel birim maliyeti sonraki yıllar için Maliye Bakanlığı tarafından 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca açıklanan yeniden değerleme oranlarına göre güncellenir.”

Kredi kullanan organize sanayi bölgelerinde kredilerin faiz ve kur farkı  maliyetlerinin nasıl değerlendirileceği konusunda her hangi bir açıklama yapılmamıştır.

7-Tasarı'nın 33. maddesi ile

Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nun Parsal Haklar ve Özlük Hakları 17. maddesinde aşağıdaki bölüm eklenmiştir

“Müteşebbis heyet aşamasındaki OSB’lerde; müteşebbis heyet, yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile denetim kurulu üyelerine ödenecek huzur hakları ve ödenecek ücretin aylık toplam tutarı her yıl Yüksek Planlama Kurulunca belirlenen kamu iktisadi teşebbüsleri ve bağlı ortaklıklarının yönetim kurulu başkan ve üyelerine ödenen net aylık ücreti aşamaz. Genel kurula geçen ve müteşebbis heyetin görevinin sona erdiği OSB’lerde bu şart aranmaz.”

 “Birden fazla OSB ve OSB organında görevli bulunanlara bu görevlerinden sadece biri için huzur hakkı ödenir.”

 8-Tasarı'nın 45. maddesi ile

 4562 sayılı Kanununa aşağıdaki ek maddeler eklenmiştir.

 Sanayi Gayrimenkul Yatırım Anonim Şirketi SAGYAŞ

Ek Madde 3 – Bu Kanun ile kuruluş ve tescile ilişkin hükümleri hariç olmak üzere 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve özel hukuk hükümlerine tâbi, Sanayi Gayrimenkul Yatırım Anonim Şirketi (SAGYAŞ) unvanı altında bir anonim şirket kurulmuştur.

SAGYAŞ’ın amacı, sanayi parseli arzını artırmak, yatırımcıların yatırım sermayesi ihtiyaçlarını azaltarak farklı finansman yöntemleriyle üst yapılı veya üst yapısız sanayi alanlarına ulaşmasını sağlamak, yabancı yatırımcının ihtiyaç duyduğu sanayi üretim alanlarını geliştirerek yabancı sermayeyi ülkeye çekmek ve arazi stokunu ülkenin sanayi politikaları doğrultusunda hızlı ve etkin şekilde sanayiye yönlendirmektir. 

SAGYAŞ’ın sermayesinin tamamı Hazineye aittir. Hazine Müsteşarlığının mülkiyet hakkı ile kâr payı hakkı saklı kalmak üzere ve kamunun pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali hakları Hazine Müsteşarlığında kalmak kaydıyla Hazine Müsteşarlığının SAGYAŞ’daki pay sahipliğine dayanan oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri Bakanlık tarafından kullanılır. Bu hak ve yetkilerin kullanımına ilişkin her türlü mali ve hukuki sorumluluk Bakanlığa aittir.

SAGYAŞ, bu Kanun ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerine göre Bakanlığın ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın uygun görüşü alınarak hazırlanan esas sözleşmesinin imzalanmasını müteakip yapılacak tescil ve ilan ile faaliyete geçer. Esas sözleşmede yapılacak değişikliklerde Bakanlığın ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın uygun görüşü aranır.

SAGYAŞ veya ortaklıklarının kamuya ait paylarının halka arzı veya sair yöntemlerle satışı, Bakanlığın ve Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın uygun görüşü üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir. 

233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 631 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Mali ve Sosyal Haklarında Düzenlemeler ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 6245 sayılı Harcırah Kanunu, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu, 4 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrolü Kanunu, 237 sayılı Taşıt Kanunu, 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu, 2 195 sayılı Basın İlân Kurumu Teşkiline Dair Kanun, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun, 527 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri İle İlgili Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname, 7 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ile bunların ek ve değişikliklerine ilişkin hükümler, SAGYAŞ ve ortaklıkları hakkında uygulanmaz.

Ancak, SAGYAŞ ile sermayesinin yüzde elliden fazlası SAGYAŞ’in olduğu ortaklıklar, 2/4/1987 tarihli Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Fonların Türkiye Büyük Millet Meclisince Denetlenmesinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine tabidir.

SAGYAŞ, özel OSB’lerin kurulması, işletilmesi ile altyapı ve genel hizmet tesislerinin yapılması, özel OSB’lerde yatırıma hazır sanayi parsellerinin üst yapılı veya üst yapısız satılması, kiraya verilmesi ve bu parseller üzerinde üst hakkı tesis edilmesi, OSB mülkiyetindeki üst yapılıveya üst yapısız parsellerin satın alınarak yatırımcıya arz edilmesi ve Endüstri Bölgelerinin işletilmesine ilişkin faaliyetler ile esas sözleşmesinde belirlenen diğer faaliyetleri yürütür. SAGYAŞ, Bakanlığın uygun görüşü ile bu Kanunda ve esas sözleşmesinde belirtilen faaliyetleri gerçekleştirmek için yurt içinde ve yurt dışında şirket ve ortaklıklar kurabilir, kurulu bulunan şirketlere ortak olabilir. SAGYAŞ’ın kuracağı ortaklıklarda, 6102 sayılı Kanun kapsamında imtiyazlı pay hakkı saklıdır.

SAGYAŞ’ın organları, sermaye miktarı, hisseleri, hesapları, kârın dağıtımı ile diğer hususlara ilişkin esasları esas sözleşmesinde gösterilir. SAGYAŞ’da 4857 sayılı İş Kanununa göre personel istihdam edilir.”

SAGYAŞ tarafından kurulan Özel Organize Sanayi Bölgeleri

Ek Madde 4 – SAGYAŞ veya ortaklıkları, özel OSB kurmak için kuruluş talebini, fizibilite raporu ve özel OSB’nin kurulacağı ilin valiliğinin uygun görüşü ile birlikte Bakanlığa iletir. Başvurunun Bakanlıkça uygun görülmesi halinde özel OSB’nin yer seçimi 4’üncü maddeye göre yapılır.

Özel OSB, SAGYAŞ veya ortaklıklarının yönetim kurulunca imzalı kuruluş protokolünün Bakanlıkça onaylanması ve sicile kaydı ile tüzel kişilik kazanır.

SAGYAŞ tarafından kurulan özel OSB alanlarında, Hazine veya kamu kurum ve kuruluşlarına ait araziler bulunması halinde, bu araziler 492 sayılı Harçlar Kanununun 63’üncü maddesinde yer alan harca esas değerinin yarısı üzerinden peşin veya taksitle ödenmek üzere pazarlık usulüyle SAGYAŞ’a satılır. Özel OSB’nin SAGYAŞ’ın kurmuş olduğu ortaklıklar tarafından kurulması halinde, 492 sayılı Kanununun 63’üncü maddesinde yer alan harca esas değer üzerinden satış yapılır.

SAGYAŞ tarafından talep edilmesi halinde bu arazilerin tamamı veya bir kısmı üzerinde Maliye Bakanlığı tarafından SAGYAŞ lehine ilk on yılı bedelsiz olarak, devam eden yıllar için yatırım konusu taşınmazın emlak vergi değerinin binde ikisi karşılığında irtifak hakkı tesis edilir. SAGYAŞ’ın kuracağı ortaklıklar için bu oran binde beş olarak uygulanır. İrtifak hakkı tesis edilen bu taşınmazlar üzerinde yapılacak faaliyetlerden hasılat payı alınmaz. Toplu Konut İdaresinin mülkiyetinde bulunan stok araziler ise usulüne göre SAGYAŞ veya ortaklıklarına tapuda devredilirken 29/4tarihli ve 1164 sayılı Arsa Üretimi ve Değerlendirilmesi Hakkında Kanunun 11’inci maddesinde belirtilen şerh tapuya işlenmez.

SAGYAŞ veya ortaklıkları tarafından kurulan özel OSB alanlarında, özel mülkiyette araziler bulunması halinde, bu araziler rızaen satın alınarak veya gerekli görülen hallerde SAGYAŞ veya ortaklıklarının talebi üzerine  2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre Bakanlıkça kamu yararı kararı alınması suretiyle Hazine, SAGYAŞ veya ortaklıkları lehine Bakanlık tarafından kamulaştırılarak iktisap edilir. Kamulaştırılan taşınmazların Hazine adına tescili yapılması halinde, Maliye Bakanlığınca SAGYAŞ veya ortaklıkları lehine bedelsiz irtifak hakkı tesis edilir. 

Kamulaştırma bedeli ve masrafları, arazi mülkiyetinin edinimi ve irtifak haklarına ilişkin tüm bedeller SAGYAŞ veya ortaklıkları tarafından karşılanır.Bu maddede belirtilen tüm irtifak haklarına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.

SAGYAŞ veya ortaklıkları tarafından sanayi parseli üretmek amacı ile kamulaştırma yoluyla özel kişilerden ve/veya Hazine’den iktisap edilen taşınmazlar ile üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazlar hiç bir şekilde amacı dışında kullanılamaz. 

Bakanlık, gerekli görülen hallerde, SAGYAŞ veya ortaklıklarının, kamulaştırma yoluyla veya Hazine’den satın alarak iktisap ettiği ya da üzerinde lehine irtifak hakkı kurulan araziler üzerinde yapacağı tasarruflara ilişkin prensipleri belirlemeye yetkilidir. 

SAGYAŞ veya ortaklıkları tarafından kurulan özel OSB’lerde arazi, parseller halinde veya tesisler de yapılmak suretiyle satılabilir, üst hakkı tesis edilebilir veya kiraya verilebilir.

SAGYAŞ veya ortaklıkları tarafından kurulan özel OSB’lere ilişkin bu maddede düzenlenmeyen hususlar hakkında bu Kanunun diğer ilgili hükümleri uygulanır.SAGYAŞ’ın kuruluşu, işleyişi ve diğer hususlarla ilgili usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.”

Yukarıda yer verilen açıklamalarımız, hukuki görüş ve tavsiye niteliğinde olmayıp, konuya ilişkin genel bilgiler içermektedir.Bu nedenle belirtilen konularda bir işlem yapmadan  önce, bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz.globaldenetim.net’e  işbu dokümanın içeriğine ilişkin olarak ortaya çıkan sonuçlardan dolayı herhangi bir sorumluluk iddiasında bulunulamaz.